Baby’s in Nederlandse crèches mogen alleen nog gedragen, verschoond of gevoed worden door twee vaste begeleiders. Dat moet het stressniveau bij baby’s naar beneden brengen.
Elke keer nieuwe gezichten zien is voor veel baby’s een stresserende ervaring. Daarom bedachten onze noorderburen de zogenaamde ‘vaste gezichtencriterium’. Een maatregel die specifiek werd uitgewerkt voor de opvang van baby’s jonger dan 1 jaar.
De regeling vertrekt vanuit het idee dat een vaste, vertrouwde begeleider baby’s sociaal-emotionele veiligheid biedt. Een regelmatig aanwezige begeleider heeft meer zicht op hoe baby’s zich ontwikkelen, waar ze nood aan hebben en wat hen van streek brengt. Begin dit jaar werd de norm van drie naar twee begeleiders gebracht, waarvan er minstens één per dag aanwezig moet zijn.
“Telkens opnieuw door iemand anders verschoond, gedragen of getroost worden heeft invloed op de gemoedstoestand van baby’s”
zegt Su’en Verweij, gezinspedagoog bij het Nederlands Jeugd Instituut (NJI). “Iedereen heeft namelijk een andere aanpak. En voor baby’s is een vertrouwde aanpak van een vertrouwde volwassene erg belangrijk.”
“De laatste jaren verschijnen er meer en meer gegevens over de stress die baby’s in crèches ondervinden”, bevestigt Michael vandenbroeck (UGent), professor pedagogie gespecialiseerd in kinderopvang. “Vooral in de ochtend, wanneer men de baby’s afzet, worden er verhoogde stressniveaus geregistreerd. Dat is volgens de onderzoeker niet noodzakelijk verontrustend. Maar het kan wel ernstig worden wanneer de stress langer aanhoudt, bijvoorbeeld een hele voormiddag. Men gaat er van uit dat dit negatieve gevolgen heeft voor de hersenontwikkeling.”
Daarom is Vandenbroeck van mening dat het beter is om kinderen tot anderhalf jaar met zo weinig mogelijk verschillende opvoedfiguren in contact te laten komen. “Daarom raden we ook aan om niet met te veel verschillende leeftijdsgroepen te werken, anders moet men te veel schuiven.”
Twee begeleiders per baby, het komt ook in Vlaanderen voor. Maar Michael Vandenbroeck is geen voorstander van het Nederlandse vaste gezichtencriterium. “Opvang is een stuk duurder in Nederland, waardoor veel ouders hun kind een dagje bij de oma laten, een dagje bij de tante, een dagje naar de crèche brengen, enzovoort. Op die manier krijg je toch nog meer opvoedfiguren dan bij ons.”
Vandenbroeck pleit eerder voor bijzondere aandacht dan voor exclusieve aandacht. “Het zou beter zijn als crèches elke baby een eigen verantwoordelijke toewijst, die veel maar niet altijd aanwezig moet zijn. Het is vooral essentieel dat er iemand de ontwikkeling van het kind opvolgt en een band opbouwt met de ouders.”
Ook de kwaliteit van de zorg speelt een grote rol. “Als we ergens aan moeten werken, dan is het de ratio wel, zegt Vandenbroeck.” Momenteel is 1 begeleider voor 8 baby’s de norm bij ons. “In Nederland doen ze het veel beter, daar is de norm 1 op 4. Zo krijgen baby’s veel meer kwalitatieve zorg en aandacht.”
Kind & Gezin is niet van plan om het vaste gezichtencriterium over te nemen. Ze erkennen wel dat continuïteit in de begeleiding van groot belang is. Maar een cijfer willen ze er niet op plakken.