Al meer dan 10 jaar ijveren onthaalouders aangesloten bij een dienst voor een volwaardig werknemersstatuut. In die periode kregen ze steun van politici en partijen. Partijen die aan de macht waren in zowel de Vlaamse als de federale regering en dus over alle nodige hefbomen beschikten om het werknemersstatuut te realiseren.
Vorig jaar in maart was er zelfs een persbericht van de minister van Werk waarin een volwaardig werknemersstatuut werd beloofd vanaf 1 januari 2010. Voor zover wij weten ligt 1 januari al een tijdje achter ons. Van dat volwaardig werknemersstatuut is nog altijd geen sprake. Hoog tijd voor een chronologie van 10 jaar politieke steun en beloftes: kiezersbedrog of echt engagement?
Nog eerst even de kern van de zaak schetsen. Onthaalouders aangesloten bij een dienst werken onder toezicht van een dienst en doen hetzelfde werk als kinderverzorgsters in een kinderdagverblijf. Er is geen enkele reden om hen niet te behandelen als een werknemer.
De huidige federale en Vlaamse regering wordt gevormd door partijen die al jarenlang verklaren dat ze voor een volwaardig werknemersstatuut zijn. Ons gezond boerenverstand zegt dan: invoeren die handel. Nu bijvoorbeeld. Toch gebeurt dat niet.
CD&V en het werknemersstatuut
We beginnen ons verhaal bij CD&V. Al in 2001 mochten we op hun steun rekenen. Naar aanleiding van een betoging van onthaalouders dienden de latere minister van Welzijn, Veerle Heeren en toenmalig Vlaams volksvertegenwoordiger Sonja Becq een voorstel van resolutie in waarin aan de Vlaamse regering werd gevraagd:
- aan te dringen bij de federale overheid op een volwaardig statuut voor onthaalgezinnen
- in de begroting 2002 de nodige middelen te voorzien om dit statuut op Vlaams niveau effectief waar te maken, zowel op niveau van de onthaalgezinnen als op niveau van de werking van de diensten
- tegen 2002 het nodige regelgevend kader te ontwikkelen om de werking van de diensten met onthaalouders in een volwaardig statuut mogelijk te maken
Een klaar en duidelijk engagement toch. Een redelijk mens verwacht dan ook dat eenmaal CD&V terug in de regering (de jaren 1999-2004 waren natuurlijk de jaren van paarse regeringen geleid door de VLD) de invoering van het werknemersstatuut een kwestie van een paar minuten politieke moed zou zijn, om in het CD&V jargon te blijven.
Vanaf 2004 tot nu werd de Vlaamse regering geleid door CD&V. Respectievelijk Leterme (2004-2007) en Peeters (2007-2009 en 2009 tot nu) waren aan de macht. CD&V leverde ook telkens de minister voor Welzijn, de minister bevoegd voor de onthaalouders. Dat was eerst Inge Vervotte. Zij werd in 2007 vervangen door huidige federaal minister van Buitenlandse Zaken, Steven Vanackere. Toen hij de overstap maakte naar het federale niveau werd hij op zijn beurt vervangen door Veerle Heeren. Zij mocht een paar maanden de stoel warmhouden voor huidig minister van Welzijn Jo Vandeurzen.
Aan intentieverklaringen en mooie woorden ten voordele van het werknemersstatuut ontbrak het niet.
Minister van Welzijn Inge Vervotte liet bij monde van volksvertegenwoordiger Greta D'Hondt weten dat de minister wil gaan voor een volwaardig werknemersstatuut. (vanaf 4:30)
Een engagement dat haar opvolger, Steven Vanackere in mei 2008 met veel zwier bevestigde aan actievoerende onthaalouders.
Enkele maanden later hield Vanackere de ministerpost van Welzijn voor bekeken en switchte hij naar het federale niveau. Tot de verkiezingen in juni was Veerle Heeren dan minister van Welzijn. Veel tijd om zich in het dossier in te werken kreeg ze niet maar dat belette haar niet om 10 miljoen euro die minister Vanackere vrijmaakte voor de onthaalouders niet te investeren in de opbouw van een volwaardig werknemersstatuut maar wel in een aantal cosmetische ingrepen in het sociaal vangnet. In de logica van mevrouw Heeren is dat een versterking van het huidige statuut: een opstap naar een volwaardig werknemersstatuut.
Een veelgehoord argument bij de Vlaamse CD&V ministers van Welzijn is dat de federale regering niet meewil in het verhaal. Maar wie leidde de laatste federale regeringen sinds maart 2008? Juist ja, CD&Ver Yves Leterme (onderbroken door een jaartje Van Rompuy I).
Wacht even, is dat niet dezelfde Yves Leterme die op 31 mei 2001 samen met collega CD&Vers Greta D'Hondt, Joke Schauvliege en huidig Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen een wetsvoorstel indiende tot volwaardig statuut voor onthaalouders aangesloten bij een dienst? Jawel!
Even samenvatten mocht u niet meer kunnen volgen: CD&V leidt de federale regering: check. CD&V leidt de Vlaamse regering: check. Alle betrokken ministers hebben zich achter het volwaardig werknemersstatuut geschaard: check. Werknemersstatuut is een feit: nop. Conclusie: wie gelooft die mensen nog?
N-VA en het werknemersstatuut
Aan politieke bondgenoten ontbrak het de CD&V niet om het volwaardig werknemersstatuut in te voeren. Voormalig kartelpartner en huidige Vlaamse regeringspartij N-VA verklaarde geregeld voor een volwaardig werknemersstatuut te zijn.
Vlaams volksvertegenwoordiger Helga Stevens ondersteunt de acties van de onthaalouders. Op haar blog laat ze geregeld weten dat haar partij voor een volwaardig werknemersstatuut is voor onthaalouders. Op 16 april publiceerde N-VA een persbericht op haar site met als titel N-VA wil volwaardig statuut voor onthaalouders. Een eis die de partij en haar Vlaamse volksvertegenwoordigers sindsdien geregeld herhaalden.
N-VA maakt op dit moment deel uit van de Vlaamse regering van Kris Peeters. Twee van de drie partijen die deel uitmaken van de Vlaamse regering hebben in het verleden geregeld verklaard dat ze voor een volwaardig werknemersstatuut zijn? De derde partij in de regering is SP.A. Is het dan die kleine socialistische partij die de invoering van het statuut belet?
SP.A en het werknemersstatuut
Hoewel het op de site van de SP.A vruchteloos zoeken is naar officiële partijstandpunten rond het volwaardig werknemersstatuut voor onthaalouders, hebben vertegenwoordigers van de partij in de verschillende parlementen standpunten ingenomen die duidelijk maken dat ook de SP.A achter een volwaardig werknemersstatuut staat.
Al op 18 oktober 2001 verklaarde de SP.A vertegenwoordigers Jacky Maes in de Commissie van Welzijn van het Vlaams Parlement het volgende: Ik ben uiteraard voor het solidariteitsprincipe, maar wel in het kader van een volledig werknemersstatuut. Zijn collega Anne-Marie Baeke voegde daaraan toe: Kinderopvang is een veeleisende en maatschappelijk sterk gewaardeerde job. Deze job moet op alle vlakken voldoende worden gehonoreerd. In die zin is onze fractie voorstander van de uitbouw van een echt werknemersstatuut.
Duidelijke taal die achteraf alleen maar bevestigd werd door andere SP.A vertegenwoordigers.
Magda De Meyer & Karin Jiroflée in 2006Op woensdag 22 november werd in de Kamer van Volksvertegenwoordigers een petitie overhandigd waarin de ‘Fédération des Services Maternels et Infantiles’ pleit voor een volwaardig statuut voor de onthaalouders.
Gezien het grote belang van kinderopvang in een samenleving waarin het tweeverdienersmodel nog altijd aan belang wint, wil sp.a initiatieven nemen die de omstandigheden in deze sector kunnen verbeteren en die specifiek de sociale bescherming van de onthaalouders kan verhogen.
We willen dan ook zelf voorstellen doen voor verbeteringen van de sociale bescherming van de onthaalouders.
Wij stellen voor dat de onthaalouders op individuele basis vrijwillig kunnen kiezen om over te stappen naar een volwaardig statuut of te blijven in hun huidige specifieke, soepele statuut, elk met zijn eigen voor- en nadelen maar het is de onthaalouder die voor zichzelf de beste keuze kan maken.
Voorlopige conlusie
Uit het bovenstaande zijn er maar drie conclusies mogelijk:
- CD&V, N-VA en SP.A, kortom alle Vlaamse regeringspartijen zijn voor een werknemersstatuut
- Er is nog altijd geen werknemersstatuut
- CD&V, N-VA en SP.A houden de onthaalouders voor de gek
Blokkage op het federale niveau?
Een veel gehoord argument van de Vlaamse politici is dat het werknemersstatuut wordt tegengehouden door de federale minister van Werk, Joëlle Milquet. Daarbij passen toch een aantal bedenkingen: raar toch dat dat argument gebruikt wordt door CD&V ministers van Welzijn? Levert CD&V niet de federale premier? Is dat dan niet de baas van de regering? Waarom stak CD&V niet dezelfde energie en vasthoudendheid in de strijd voor het werknemersstatuut voor onthaalouders dan in de splitsing van - laten we het toch maar laten vallen - BHV? Is de sociale bescherming van 7500 Vlaamse onthaalouders minder belangrijk?
Bovendien engageerde ook de federale minister van Werk zich voor het volwaardig werknemersstatuut. Na de betoging van 13 maart van vorig jaar, stuurde mevrouw Milquet een persbericht rond waarin ze een beslissing van het federale kernkabinet medeelde. De onthaalouders krijgen een volwaardig statuut vanaf 1 januari 2010:
De minister van Werk heeft aan de delegatie een baanbrekend concreet voorstel voorgelegd en ze is blij dat dit voorstel bij de vertegenwoordigers van de onthaalouders positief werd onthaald.
- Eerste stap per 1 januari 2010: Toekenning van het statuut van gelijkgestelde loontrekkende werknemer met een maandelijks te bepalen basisloon voor de onthaalouders die instappen in het beroep, alsook, wellicht middels een stappenplan, voor de onthaalouders die al in het beroep staan en die dat wensen en bovendien beantwoorden aan erkenningsvoorwaarden te bepalen door de gemeenschappen. Dit statuut zal hen de mogelijkheid bieden om te genieten van alle rechten van de sociale zekerheid, met inbegrip van de jaarlijkse vakantie en de werkloosheidsvergoeding, maar vooral om te genieten van de voordelen van een vast loon.
13 maart tot 1 januari: dat zijn zeven en een halve maand (ja, we zijn gul en gunnen de heren en dames politici twee maanden zomervakantie) om het werknemersstatuut concreet uit te werken. Ruimschoots voldoende, niet? Wat blijkt, 1 januari 2010 is gepasseerd en onthaalouders hebben geen volwaardig werknemersstatuut. In die zeven maanden en een half zijn de Vlaamse en federale ministers er niet in geslaagd om de beslissing uit te voeren. Ondertussen schuiven ze de zwarte piet voor die mislukking naar elkaar door. Is dat op een ernstige en serieuze manier aan politiek doen?
Conclusie van het verhaal
Vandaag werken de 7.500 onthaalouders als werknemers zonder de rechten te hebben van werknemers. Onthaalouders hebben geen inkomenszekerheid, ze kunnen niet terugvallen op een werkloosheidsuitkering of een volwaardige uitkering bij ziekte.
Ondanks beloftes en engagementen van politici die alle hefbomen in handen hebben, krijgen 7500 Vlaamse onthaalouders niet waar ze recht op hebben. Ofwel zijn zij het slachtoffer van onfrisse politieke spelletjes, ofwel hebben de politici hen al die jaren voorgelogen.
Onaanvaardbaar voor de LBC-NVK, de vakbond van de onthaalouders. Wij voeren actie totdat de politici eindelijk het werknemersstatuut invoeren. Belofte maakt schuld. Wij roepen alle ouders op om de strijd van de onthaalouders te steunen.