Wat is nu het verschil tussen het onthaalouder werknemersstatuut en het Sui Generis statuut?
We zetten het voor jou even op een rijtje.
Het Sui Generis statuut is van kracht sinds 1 april 2003 als overgangsstatuut naar een volwaardige sociale bescherming van de onthaalouders. Een onthaalouders is geen werknemer of zelfstandige, maar krijgt via een eigen statuut beperkte toegang tot de sociale zekerheid.
Het werknemersstatuut onthaalouders is in 2015 gestart als een proefproject. De Vlaamse Regering heeft beslist om het project alvast verder te zetten tot 21 maart 2021.
Arbeidsovereenkomst of samenwerkingsovereenkomst?
Onthaalouder werknemer:
- Wordt aangeworven en krijgt een arbeidsovereenkomst : alle regels van het arbeidsrecht zijn van toepassing.
- De onthaalouder-werknemer ontvangt een loon en een onkostenvergoeding.
- De dienst moet ervoor zorgen dat de onthaalouder voldoende kinderen toegewezen krijgt om aan het contractueel aantal te geraken
Onthaalouder Sui Generis:
- Sluit met de dienst een samenwerkingsovereenkomst : het arbeidsrecht is niet van toepassing.
- De onthaalouder “sui generis” ontvangt een onkostenvergoeding op basis van de geleverde kindopvangdagen.
- In principe zorgt de dienst voor het aantal kinderen.
Kinderen komen niet opdagen
Onthaalouder werknemer:
Wanneer kinderen niet komen opdagen loopt het loon en het vast gedeelte van de onkostenvergoeding door.
Onthaalouder Sui Generis:
Wanneer de kinderen niet komen opdagen kan de onthaalouder aanspraak maken op een opvanguitkering.
De opvanguitkering is geregeld via het systeem van de tijdelijke werkloosheid en heeft een strikte regelgeving binnen de RVA.
Inkomenszekerheid
Onthaalouder werknemer:
Het werknemersstatuut biedt inkomenszekerheid :
- Een bruto maandloon van €1821,96 (aan de huidige index)
- Een niet belastbare onkostenvergoeding die bestaat uit 2 delen
- Een forfaitair gedeelte van 20% op je maandloon: 11,98 euro per dag of €239,60 per maand van 20 werkdagen
- 3,57 euro per kind per opvangdag: €285,6 per maand (4 kindjes per dag op een maand van 20 werkdagen)
- Bruto dubbel vakantiegeld (92% van je brutomaandloon): €1676,20
Onthaalouder Sui Generis:
Het statuut “sui generis” biedt geen inkomenszekerheid
De onthaalouder ontvangt enkel wanneer de kinderen effectief aanwezig zijn :
- €12,46/halve dag/kind (halve dag < 5u opvang)
- €20,77/dag/kind ( 5u opvang < 1 dag < 11u opvang)
- €8,06 (- 3u, enkel voor buitenschoolse opvang)
Wat hou je netto over?
Onthaalouder werknemer:
Een voorbeeld: De onthaalouder werkt voltijds, vangt gemiddeld 4 kinderen per dag op, heeft zelf geen eigen kinderen ten laste en heeft een partner met een eigen inkomen. De nettobedragen van de elementen van het jaarinkomen zijn dan:
- Netto maandloon: €1.522
- + Onkostenvergoeding: €525,20
- Forfaitair: €239,60
- 4 kindjes gedurende 20 werkdagen opgevangen: €285,6
- Netto dubbel vakantiegeld: €890
Onthaalouder Sui Generis:
Een voorbeeld: Een onthaalouder heeft een opvangplan in een maand met 23 werkdagen van alle dagen 4 kindjes. In totaal loopt de onthaalouder 10 kindopvangdagen mis wegens afwezigheid van de kindjes.
Theoretisch aantal kindopvangdagen = 92
- Zij/hij ontvangt €1703.14 bruto onkostenvergoeding. (82 kindopvangdagen x 20.77) = netto ongeveer €1109 rekening houdend met 30% werkelijke kosten.
- + De RVA kent die maand 19 WU (werkloosheidsuren) toe : 19/6.33 = 3.00
3 x (dagbedrag opvanguitkering) €33.58 = €100.74 – 10,09% voorheffing = €90.57
(De opvanguitkering is belastbaar als een vervangingsinkomen en is onderworpen aan een bedrijfsvoorheffing van 10,09 %, ingehouden door de uitbetalingsinstelling.)
Vakantie en feestdagen
Onthaalouder werknemer:
- 20 dagen vakantie: nettoloon en dubbel vakantiegeld
- 10 dagen extra vakantie als compensatie voor de 50 uren week waarbij de onthaalouder een netto-loon ontvangt
- 10 betaalde wettelijke feestdagen (met compensatie wanneer ze op een zaterdag of zondag vallen)
Onthaalouder Sui Generis:
- 20 onbetaalde dagen worden gelijkgesteld voor de sociale zekerheid
- Neemt de onthaalouder meer verlof dan de 20 dagen onbetaald dan wordt dit niet gelijkgesteld voor de sociale zekerheid
- Een feestdag is onbetaald en wordt enkel gelijkgesteld voor de sociale zekerheid als de onthaalouder voor die dag een opvangplan heeft
Ziekte
Onthaalouder werknemer:
- Gewaarborgd loon en forfaitaire onkostenvergoeding van 20% op je maandloon gedurende de eerste maand ziekte
- Na die eerste maand heb je recht op een uitkering bij ziekte, deze is gebaseerd op je loon
Onthaalouder Sui Generis:
- Geen gewaarborgd loon
- Je hebt recht op een uitkering bij ziekte maar deze is gebaseerd op je prestaties van het vorige kwartaal
Klein verlet
Onthaalouder werknemer:
Als werknemer heb je het recht om met behoud van loon bij een aantal omstandigheden, van het werk afwezig te blijven. Deze korte periodes van afwezigheid worden "klein verlet" genoemd. Bijvoorbeeld een begrafenis, communie, huwelijk,.... Voor een volledig overzicht kan je hier terecht.
Onthaalouder Sui Generis:
Het klein verlet is vervangen door wel omschreven situaties binnen de RVA regelgeving en kan gecompenseerd worden door een uitkering als aan de voorwaarden van de 4 weken regelgeving is voldaan. Een volledige lijst van situaties die gelden als overmacht en dus recht geven op een uitkering kan je hier terugvinden.
Tijdskrediet en thematische verloven
Onthaalouder werknemer:
Als werknemer heb je recht op tijdskrediet onder de vorm van zorgverlof, opleidingskrediet, ouderschapsverlof, …
Meer informatie hierover kan je terugvinden op de website van RVA.
Onthaalouder Sui Generis:
Tijdskrediet en thematische verloven zijn niet mogelijk binnen “sui generis”. Een onthaalouder in tijdskrediet bij een reguliere werkgever mag de onkostenvergoeding en de opvanguitkering wel cumuleren met de onderbrekingsuitkering.
Zie https://www.rva.be/nl/documentatie/infoblad/t21#h2_10
Educatief verlof
Onthaalouder werknemer:
Recht op betaald educatief verlof.
Vanaf 1 september 2019 geldt de regelgeving van het Vlaams opleidingsverlof (VOV): de hervormde versie van het betaald educatief verlof. Start uw opleiding vóór 1 september 2019? Dan geldt de regelgeving van het betaald educatief verlof nog.
Voor meer informatie over de voorwaarden en het Vlaams opleidingsverlof kan je hier terecht.
Onthaalouder Sui Generis:
Geen educatief verlof, wel opleidingscheques. Meer info over opleidingscheques kan je vinden op de VDAB website.
Pensioen
Onthaalouder werknemer:
Het pensioen wordt berekend op het minimumloon van de sector (€1.821,96 per maand)
Onthaalouder Sui Generis:
De berekening van je pensioen is gelinkt aan je bezetting. Als je alle dagen tot je pensioen gemiddeld 4 kinderen per dag opvangt is de berekeningsbasis €1.593,81 (minimumloon NAR)
Loopbaanjaren van voor 2003 tellen niet mee in de berekening
Werkloosheid
Onthaalouder werknemer:
Je hebt recht op een werkloosheidsuitkering bij ontslag
Onthaalouder Sui Generis:
Een onthaalouder bouwt geen rechten op in de werkloosheid. Wel kan je 15 jaar werken met behoud van je rechten als je start vanuit de werkloosheid of gestopt bent bij je vorige werkgever. Als je samenwerkingsovereenkomst eindigt, ontvang je geen C4. Ben je bij je vorige werkgever gestopt met werken, dan meld je je opnieuw aan bij je laatste werkgever. Heeft zij geen nieuwe job, dan schrijft zij een attest waarmee je naar het ACV dienstencentrum gaat om je recht op werkloosheid te openen. Ben je langer dan 15 jaar onthaalouder, dan zal je eerst 13 weken moeten werken alvorens je opnieuw werkloosheid kan aanvragen.
Wat met de toekomst?
Onthaalouder werknemer:
In de toekomst kunnen je loon en arbeidsvoorwaarden door middel van sociaal overleg nog verbeteren. Daarnaast willen we dat meer onthaalouders de kans krijgen om in het werknemersstatuut te stappen.
Onthaalouder Sui Generis:
Hoewel we er voor het eerst voor hebben kunnen zorgen dat de onkostenvergoeding per kind per opvangdag steeg met € 0.21, is er in het Sui Generis geen inspraak bij sociaal overleg. De sociale bescherming blijft gekoppeld aan het NAR minimumloon en wordt enkel aangepast aan de index. De RSZ regelgeving is niet gebaseerd op 8 kinderen per dag. Onthaalouders “sui generis” die gemiddeld meer dan 4 kinderen per dag opvangen zien dit niet vertaald naar sociale rechten.
We blijven niet bij de pakken zitten. We zullen ernaar streven dat de berekening voor de ziekte-uitkering niet meer berekend wordt op de bezetting van het laatste kwartaal maar op de bezetting van het afgelopen jaar.
Tot slot gaan we, ongeacht het statuut, ijveren dat de gewerkte jaren als onthaalouder voor 2003, wel gaan meetellen voor je recht op pensioen.
Foto: Skitterphoto